NIK o zapewnieniu pracownikom badań profilaktycznych
6 lipca 2017 r.
„Brakuje rozwiązań prawnych, które pozwoliłyby na skuteczną kontrolę lekarzy medycyny pracy i pracodawców w zakresie zapewnienia pracownikom odpowiednich badań profilaktycznych – wynika ze wspólnej kontroli Najwyższej Izby Kontroli i Państwowej Inspekcji Pracy. Zwiększa to ryzyko niezapewnienia pracownikom badań lekarskich adekwatnych do zagrożeń dla ich zdrowia i życia występujących w miejscu pracy. Z drugiej strony pracodawcy nie otrzymują pełnej informacji o przeciwwskazaniach zdrowotnych do pracy na określonych stanowiskach.Pracodawca ma obowiązek objęcia pracowników profilaktyczną opieką zdrowotną. Zgodnie z przepisami nie wolno dopuścić do pracy pracownika, który nie posiada aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Celem kontroli, przeprowadzonej wspólnie przez NIK i PIP, było sprawdzenie, czy system kontroli wywiązywania się lekarzy medycyny pracy i pracodawców z obowiązku zapewnienia pracownikom badań profilaktycznych pozwala na wykrywanie nieprawidłowości.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany do przechowywania orzeczenia wydanego na podstawie badań lekarskich. Nie ma jednak obowiązku przechowywania w aktach osobowych pracownika kopii skierowania na badania. Uniemożliwia to inspektorom pracy zweryfikowanie, czy pracodawca zawarł w skierowaniu wyczerpujące informacje o występujących na stanowisku pracy czynnikach szkodliwych dla zdrowia, aktualnych wynikach ich badań i pomiarów oraz warunkach uciążliwych.
Inspektorzy pracy nie mogli sprawdzić 55 proc. skierowań na badania profilaktyczne z powodu nieposiadania ich kopii przez skontrolowanych pracodawców. 22 proc. zbadanych przez inspektorów skierowań zawierało niepełne informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących na stanowiskach pracy (52 proc. z nich zostało wystawione przez pracodawców zatrudniających do 20 pracowników). W wielu przypadkach było to następstwem braku lub niepoprawnej oceny ryzyka zawodowego dokonanej przez pracodawców, a w szczególności niezidentyfikowania wszystkich zagrożeń wynikających z charakteru pracy i sposobu jej wykonywania. Ocenę ryzyka zawodowego nierzetelnie sporządziła blisko połowa skontrolowanych pracodawców. (…)
Uwagi i wnioski
Wyniki kontroli pracodawców i wojewódzkich ośrodków medycyny pracy potwierdzają konieczność rozważenia wprowadzenia dodatkowych rozwiązań prawnych zwiększających możliwość prowadzenia skutecznych kontroli prawidłowości realizowania przez pracodawców obowiązków związanych z zapewnieniem pracownikom profilaktycznych badań lekarskich oraz rzetelności przeprowadzania tych badań przez lekarzy medycyny pracy.
W związku z powyższym Najwyższa Izba Kontroli i Państwowa Inspekcja Pracy uważają za niezbędne:
Podjęcie działań legislacyjnych w celu wprowadzenia do ustawy o służbie medycyny pracy:
- zapisu wskazującego wprost, że kontrola wojewódzkich ośrodków medycyny pracy obejmuje także sprawdzenie prawidłowości umów, na podstawie których lekarze wykonują badania profilaktyczne,
- jednolitych, szczegółowych zasad wykonywania kontroli przez wojewódzkie ośrodki medycyny pracy,
- obowiązku powiadamiania kierowników wojewódzkich ośrodków medycyny pracy o wykonaniu przez adresatów wystąpień pokontrolnych zaleceń zawartych we wnioskach lub o przyczynach ich niewykonania,
- przykładowego katalogu kwalifikacji nieprawidłowości do istotnych uchybień, o których mowa w art. 18 ust. 3 ustawy o służbie medycyny pracy.
- umożliwiających Państwowej Inspekcji Pracy kontrolę skierowań na badania profilaktyczne przekazywanych lekarzom, a także
- nakładających na lekarzy medycyny pracy, obowiązek wizytacji przynajmniej tych stanowisk pracy, które charakteryzują się wysokim ryzykiem zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika.”
Źródło: Komunikat Najwyższej Izby Kontroli
Pozostałe aktualności:
- Minimalne wynagrodzenie i minimalna stawka godzinowa w 2022 r.
- Przypominamy - świadczenia urlopowe wolne od składek ZUS
- Jeden wykaz podatników VAT już dostępny.
- Rząd przyjął projekt ustawy wprowadzającej PIT zero dla młodych.
- Zmiany do rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.
- Co zmienia się w przepisach dla przedsiębiorców od 2019 roku (część II)